අනුමාපනය

     මේ සිද්ධිය වුනේ බර්ටියා විවෘතයේ ඉගෙන ගන්න කාලේ. බර්ටියා      විවෘතයේ ඉන්න දෙවෙනි අවුරුද්දෙදි ලෙවල් 4 සබ්ජෙක්ට් වලට      රසායන විද්‍යාව කලා. ඒ දවස් වල ලෙවල් 4 වලට රසායන විද්‍යාව      තෝරාගත්තොත් සබ්ජෙක්ට් 4 ක් කරන්න සිද්ධ වුනා. ඒ භෞතික      රසායනය (Physical), කාබනික රසායනය (Organic), අකාබනික      රසායනය (Inorganic) සහ විශ්ලේෂන රසායනය (Analytical)      කියන සබ්ජෙක්ට් හතර (අන්තිම සිංහල වචනය නම් හරිද කියන්න      දන්නේ නෑ). බර්ටියත් මී හරකා වගේ ඔය සබ්ජෙක්ට් 4 ම ගත්තා.      ඒකෙන් බර්ටියට සදාකාලයට රසායන විද්‍යාව එපා වෙලා ගියා. එකක්      ඇරෙන්න අනිත් සබ්ජෙක්ට් තුනම ඇණගත්තා ඒ මදිවට.

     ඒ කතාව පැත්තකින් තියමුකෝ. මේ කියන සිද්ධිය සිද්ධ වුනේ බර්ටියා ඇතුළු සෙට් එක පිසිකල් කෙමෙස්ට්‍රි ප්‍රැක්ටිකල් කරන කොට. ඔය කාලේ කැම්පස් එකේ ලස්සනම ඩෙමෝලා ටික හිටියේ කෙමෙස්ට්‍රි ඩිපාර්ට්මන්ට් එකේ. කැම්පස් පාස් අවුට්වෙච්ච ගමන්ම වගේ ආපු සෙට් එකක්. වැඩි වයසක් නෑ. ඔය අතර හිටියා හරිම ලස්සන, සුදු, කොන්ඩේ ක්‍රේල් ඩෙමෝ කෙනෙක්. මුළු කැම්පස් එකේම කොල්ලෝ ඔය මිස්ට ලයින් දාන සයිස් එකේ හිටියේ. එයා පට්ටම ලස්සනයි.

බර්ටියත් ඔය වගේ ඒවා දැක්කහම නිකන් ඉන්නම බෑනේ. බර්ටියා විතරක් නෙවෙයි කැලුමා, ගීතිකයා එහෙමත් ෆුල් ඇලට් එකේ හිටියේ ඔය මිස් ගැන. බර්ටියා ඉතින් ෆුල් ලව් මිස්ට. ඒක පාර්ශවික ලව් එකක් ඉතින්. අපි ඉතින් එයාගේ නම් දන්නේ නැති නිසා එයාට නමකුත් දාලා තිබ්බා ස්විට් මිස් කියලා. දැනටත් ඒ මිස්ගේ නම බර්ටියට මතක නෑ. ස්විට් මිස් කියලා තමයි තාමත් මතකයේ තියෙන්නේ.

පළවෙනි සෙමෙස්ටර් එකේ ඉස්සෙල්ලාම තිබ්බ ප්‍රැක්ටිකල් සබ්ජෙක්ට් එක තමයි පිසිකල්. ඔය සබ්ජෙක්ට් එකේ ප්‍රැක්ටිකල් දවස් තුනක් තිබ්බා. ඒ තිබ්බෙත් මේන් ලැබ් එකේ නෙවෙයි වෙන පොඩි ලැබ් එකක. ප්‍රැක්ටිකල් එකට යනකොට අපිට assignment එකකුත් කරගෙන ප්‍රැක්ටිල් එකට රු 200 ක් ද කොහෙද ගෙවලා එකේ රිසිට් එකත් අරගෙන උදේ 9 වෙනකොට ලැබ්එක ගාව ඉන්න ඕන. කෙමෙස්ට්‍රි ඩිපාට්මන්ට් එක තමයි තිබ්බ සැරම ඩිපාට්මන්ට් එක. ලේසියෙන් ළමයෙක්ට චාන්ස් එකක් දෙන්නේ නෑ.

අපේ සෙට් එකේ හිටියේ බර්ටියයි, ගීතිකයයි, කිරියි, මියුරුයි, කැලුමයි, ඇන්ටියි. ඇන්ටි කිවුවට මේකි බර්ටියගේ වයසේ කෙල්ලෙක්. කැම්පස් එකේ ගහලා තිබ්බ කාඩ් එක තමයි ඇන්ටි. අපි සෙට් එක ඉතින් ඕන කරන දේවල් ටිකත් අරගෙන ලැබ් එක අරිනකම් ලැබ් එක ගාවට වෙලා ඉන්නකොට නොසිතු වාසනාවක් කඩාපාත් වුනා. නෑ නෑ. ප්‍රැටිකල් කල්දාලා කියන එක නෙවෙයි. අපේ සුවිට් මිසුත් ලැබ් සෙෂන් එකේ වැඩ ඒ දවස් තුනේ. අම්මේ ඉතින් බර්ටියගේ කට කනේ. ප්‍රැක්ටිකල් කරනවට වඩා මිස් දිහා බලාගෙන ඉන්න එක තමයි ඉතින් ඒ දවස් තුනේ කලේ. එහෙම කරන්න ගිහිල්ලා අමාරුවෙත් වැටුණා. ඒක තමයි අමාරු වුනත් කරපු හොදම ප්‍රැක්ටිකල් එක.

මතක විදිහට දවසකට ප්‍රැක්ටිකල් දෙකක් තිබ්බා. එකක් උදේ වරුවේ අනික හවස් වරුවේ. හැම ප්‍රැක්ටිකල් එකකම පාඨාංක (Readings) අපේ ගෲප් එක බාරව ඉන්න ඩෙමෝට කියලා සයින් කරවා ගන්න ඕන. අපේ සුවිට් මිස් එක්ක තව මිස්ලා දෙන්නෙකුයි තව සර් කෙනෙකුයි තමයි ඩෙමෝල් විදිහට හිටියේ. කොහොම හරි ප්‍රැක්ටිකල් පටන් අරන් වැඩිවෙලාවක් යන්න කලින් අපි අපේ ගෲප් එකේ මිස් එක්ක හිතවත් වුනා. බර්ටියට මතක විදිහට ඒ මිස්ගේ නම අනුරාධා, ජ’පුරේ තමයි උපාධිය කරලා තිබ්බේ.

මේ ඔක්කොම දෙන්නා දෙන්නා කරන ප්‍රැක්ටිකල්. බර්ටියයි යොමෙන්ද්‍රයි තමයි සෙට්වෙලා හිටියේ වැඩේට. පළවෙනි ප්‍රැක්ටිකල් එකේ තිබ්බේ ප්ලාක්ස් එකකුයි උෂ්නත්වමානෙකුයි අරන් උෂ්නත්වේ මනින සීන් එකක්. ඒක යන්තම් 12 විතර වෙනකොට ඉවර කරගත්තා. හවස ප්‍රැක්ටිකල් එකට අපේ සුවිට් මිස් ඇවිල්ලා හිටියා. අම්මෝ ඉතින් බර්ටියට දැනුන සන්තෝසේ. ඒක කියලා නිම කරන්න බෑ.

     දෙවෙනි ප්‍රැක්ටිකල් එකට අපිට අනුමාපන (Titration) වගයක්      කරන්න තිබ්බේ. බර්ටියා හරිම ආසයි ඔය වැඩේ කරන්න. හරියට තිතට      අනුමාපනය කරන්න පුළුවන් හැකියාවක් බර්ටියට තිබ්බා. දැන්නම් ඒවා      අමතක වෙලා ගිහිල්ලා. අවුරුදු 15 කින් විතර අනුමාපනයක් කරලා      නෑ. දැන් ඉතින් අපි අනුමාපන කරනවා. අනුමාපනයේ හරි ප්‍රථිඵලය      ගන්න නම් යාන්තම් පාට වෙනස් වෙනකොටට පාඨාංකය ගන්න ඕන.      එක බිංදුවක් කෙමිකල් එක වැඩිපුර වැටුනොත් පාඨාංකය වෙනස්      වෙනවා. ඕකට අපි කියන්නේ end point එක පනිනවා කියලා. ඕක      හරිම පරිස්සමින් ඉවසිල්ලෙන් බලාගෙන ඉදලා කරන්න ඕන වැඩක්.

     ඔය අස්සේ මිස්ලත් ඇවිල්ලා බලනවා අපි වැඩේ හරියට කරනවාද      කියලා. නැත්නම් අපේ එවුන් බොරු ඒවා දානවනේ. බර්ටියා හිටියේ      මැද පේළියේ. කිරියි මියුරුයි බර්ටියට පිටිපස්සේ පේළියේ. අපේ සුවිට්      මිස් මුන් දෙන්නගේ ප්‍රැක්ටිකල් එක බලන ගමන් බර්ටියව පෙන්නලා කියලා අරයා හරි සුවිට් කියලා. මුන් දෙන්නගෙත් කටවල් හොද නෑනේ. මුන් දෙන්නා අනිත් පැත්තට මිස්ට කියලා, මිස් එයත් මිස් ගැන ඔහොමම කියනවා කියලා. විලි ලැජ්ජාවේ සන්තෝසේ බෑ ඉතින්.

බර්ටියා දෙවෙනි අනුමාපනය කරන කොට මිස් බර්ටියට ඉස්සරහා පේළියේ ප්‍රැක්ටිකල් එක බලනවා. බර්ටියත් මිස් දිහා බලාගෙන අනුමාපනය කරගෙන යනවා. එක පාරටම බර්ටියගේ කන ගාවින් සද්දයක් ඇහුනා ඕකේ එන්ඩ් පොයින්ට් එක පැනලනේ කියලා. හැරිලා බලනකොට අනුරාධා මිස් බර්ටියා පිටිපස්සේ. ලැජ්ජා සාගරයයි. අනුමාපනයේ එන්ඩ් පොයින්ට් එක පැනලා සෑහෙන දුර ගිහිල්ලා. ලා රෝස පාටට තියෙන්න ඕන solution තද දම් පාට වෙලා. වටේ ඉන්න එවුනුත් බලනවා බර්ටියා දිහා. ඒ මදිවට ඇන්ටිගෙන් බර බරේ මොනවද බර්ටි ඔයා කරන්නේ කියලා. බර්ටියා සුවිට් මිස් දිහා බලාගෙනනේ හිටියේ. බර්ටියට අනුමාපනය අමතක වෙලා ඒ සොදුරු දසුනට. අනුමාපනය විතරක් නෙවෙයි ලෝකේම අමතක වෙනවා බර්ටියට සුවිට් මිස්ව දැක්කහම.

අනේ ඉතින් ඒක අහක දාලා ආපහු solution එකක් හදලා අනුමාපනය පටන් ගත්තා. නෑ නෑ. ඒ පාර අවුලක් නැතුව කරගන්න ලැබුණා. මොකද මිස් බර්ටියගේ පිටිපස්සේ හිටියේ ඒ වෙලාවේ. ඔය ප්‍රැක්ටිකල් එකෙන් පස්සේ මිස්ලා දෙන්නම අපි සෙට් එකත් එකත් පිට්වුනා හොදට. අපේ readings නැති හිස් ෂිට් පවා මිස්ලා දෙන්නා අත්සන් කරලා දුන්නා. සුවිට් මිස් නම් සමහර වෙලාවට අපේ බෙන්ච් එකටත් ඇවිල්ලා වාඩිවෙලා කතා කර කර ඉදලා යනවා. ඒ දෙන්නව නම් බර්ටියට කවදාවත් අමතක වෙන්නේ නෑ. විශේෂයෙන්ම සුවිට් මිස්ව. ඒ ආදරේ තාමත් හිතේ ඉතින්.

KB 2020.11.22

No comments: