අම්පාරට පළමු වරට

බර්ටියට පුළුවන්කමක් තියෙනවා නම් රස්සාවක් නොකර ඉන්න (ඇත්තටම එහෙම කරන්න නම් කවදාවත් පුළුවන් වෙයිද දන්නේ නෑ) බර්ටියා ඇවිදින්න පටන් ගන්නවා ලංකාව පුරාමත් ඊට පස්සේ ලෝකේ වටේමත්. බර්ටියාට ලොකු ආසාවක් තියෙනවා රුසියාව පැත්තේ කරක් ගහලා එන්න. බර්ටියාට රුසියාවට ගියොත් නොවරදවාම ලෙනින්ගේ ‍මිනිය බලන්නයි ටොල්ස්ටොයිගේ සොහොන බලන්නයි යනවා. එතකොට ඊජිප්තුවත් බර්ටියාගේ ලැයිස්තුවේ තියෙන එක රටක් තමක්. ලංකාව ගැන කතා කරන කොට බර්ටියට ලංකාවේ ගොඩක් තැන් වල ඇවිදින්න වාසනාව ලැබිලා තියෙනවා (ඇවිදින්න නොලැබුණු තැනුත් බොහොමයි). මේ තැන් අතරින් බර්ටියා වැඩියම කැමති අම්පාරේ කහටගස්යාය පැත්තේ රවුම් ගහන්න. ගම දිගේ කැළැව ඇතුලට ගිහිල්ලා දවසක් දෙකක් සම්පුර්ණයෙන්ම ස්භාදහමත් එක්ක එකතු වෙන අවස්තාව මේ ගමන් වලින් ලැබෙනවා. එයින් බර්ටියා ලබන වින්දනය අපූරුයි. ඒක වචන වලින් කියලා විස්තර කරන්න බෑ.

බර්ටියාට කහටගස්යායේ යන්න අවස්තාව ලැබුනේ බර්ටියාගේ ළගම මිතුරෙක් ‍වන මලිත නිසා. මලිතයා 1995 විතර ඉදන් අම්පාරේ කහටගස්යායට යනවා එනවා. මලිතයා කියන විදිහට ඒ දවස් කැලේ මැද්දෙන් වැටුණු අඩි පාරක් ‍දිගේ කිලෝ මීටර් පහක් හයක දුරක් අලිත් එක්ක හිනාවෙවි මලිතයා ඇවිල්ලා තියෙනවා. අලි විතරක් නෙමෙයි ඒ දවස් වල කො‍ටි කරදරත් (කකුල් දෙකේ කොටි) අඩුවක් නැතිවම තිබිලා තියෙනවා. එහෙම යන එන ත්‍රාසය විදගන්න බර්ටියාට නම් ලැබුනේ නෑ. මලිතයාව අඳුර ගත්ත කාලේ ඉදලා මලිතයා අම්පාර ගැන කියන විස්තර බර්ටියා අහන් ඉදලා තියෙනවා. මලිතයා කැම්පස් එකේ හිටපු කට්ටියෙන් කීප දෙනෙක්වම අම්පාරේ එක්කන් ගියත් 2007 වෙනකම් බර්ටියාට ඒ අවස්තාව ලැබුනේ නෑ.

කොහොම හරි කාලය ගතවෙලා ගිහිල්ලා 2007 වසරේ මුල් බාගයේදි වගේ (හරියටම දින වකවානු කියන්න නම් මතකයක් නෑ) ඉස්සෙල්ලාම අම්පාරේ යන්න අවස්තාවක් බර්ටියාට ලැබුණා. මලිතයගෙත් තියෙන්නේ හරි හදිස්සි වැඩ නිසා දවසක් හැන්දෑවක් මලිතයා කතා කරලා ඇහුවා හෙට අම්පාරේ යන්න පුළුවන්ද කියලා. බර්ටියට ඉතින් ගමන් යනකොට එරෙහි වන එකම දෙය ආර්ථිකය තමයි. හැබැයි ඒ වේලාවේ නම් යන්න පුළුවන් කමක් බර්ටියාට තිබ්බා. ඒ හෙට උදේ යමු කියලා මට කොළඹ එන්න ‍කිව්වා 10 ට විතර. ගෙදරින් අවසර ගැනීමේ ගැටළු මේ වෙනකොට බර්ටියාට නොතිබ්බ නිසා බර්ටියත් පහුවදා උදේ 10 වෙනකොට පිටකොටුවේ මධ්‍යම බස් නැවතුමේ හිටියා ඇදුම් කෑලි දෙකකුත් බෑග් එකක දාගෙන. මලිතයයි මායි අම්පාරට යන C.T.B එකක නැගලා වාඩිවුනා. නුවරත් පහු කරගෙන රජ මාවත හරහා බස් එක අම්පාර බලා ගමන් කරනවා.

අද වගේ නෙමෙයි ඒ දවස් වල තැනින් තැන චෙක් පොයින්ට් තියෙනවා පොලීසියෙනුයි ආමි එකෙනුයි ඉන්න. ඒවායේ බස් නවත්තලා බෑග් උස්සගෙන චෙක් පොයින්ට් එකට යන්න ඕන‍. පොලීසීයේ හරි ආමි එකේ එකේ හරි මහත්තුරු සර්වාංගෙම අතගාලා යන්න දුන්නට පසසේ ආයේ ගිහිල්ලා බස් එකට නගින්න ඕන. මහ ඔය හන්දියේ ලොකු චෙක් පොයින්ට් එකක් තිබ්බා ඒ දවස් වල. එතනින් එහාට පාර පාළු පාටයි. ‍‍මෝටාර් වැදිච්ච වෙඩි වැදිච්ච ගෙවල් වල බිත්තිත් පාර දෙපැත්තේ දකින්න පුළුවන්. මේ ‍ඔක්කොම බර්ටියාට අළුත් දේවල් වුනා‍. කොහොම හරි STF එකේ සෙට් එකකුත් බස් එකට නැග්ගා මහ ඔයෙන්. අපි දෙන්නා ඒ දෙන්නෙකු අපේ ෂිට් දෙක දීලා හිටගෙන ආවා මොකද වාඩි වෙලා ඇවිල්ලාම අපේ පශ්චාත් බාගය අැදුම් දෙනවා ඒ වෙනකොට. අම්පාර කිව්වට අපිට ඇත්තටම බහින්න තියෙන්නේ අම්පාරට කිලෝමීටර 16 විතර මෙහායින් තියෙන උහන කියන ටවුන් එකෙන්. හවස 4.00 විතර අපි දෙන්නා උහන ටවුන් එකෙන් බැහැගත්තා. ඊට පස්සේ මලිතයාගේ කහටගස්යායේ යාළුවට හම්බවෙන්න ගියා උහන පොලීසියට. යාළුවාගේ නම මනතුංග‍. ඒකා ඒ දවස් වල සිවිල් ආරක්ෂක සේවයේ වැඩ කලේ. ඒකගේ වැඩ ඉවර වෙන්නේ 5.30 කියලා අපිට එතකම් ඉන්න කිව්වා. මොකද ඒ දවස් වල කහටගස්යායට යන්න බස් එකක් වත් තිබ්බේ නෑ. අපිට මනයත් එක්ක බයික් එකක තමයි යන්න තිබ්බේ.

දැන් ඉතින් 5.30 වෙනකම් ඉන්න එපායෑ. අපි දෙන්නා ගියා උහනේ ටවුන් එකේ ඇවිදින්න. ඒ පාර මලිතයා ඉදන් කිව්වා මචං බෝතලයක් අරන් යමු කියලා. ඉතින් අපි දෙන්නා තීරණය කළා අළුත් දෙයක් විදිහට වොඩ්කා (Smirnoff vodka) බෝතලක් ගෙනියන්න. ගැටළුව වුනේ අපි හොයන වොඩ්කා එක උහනේ තියෙයිද කියන එකයි. උහනට බාර් තුනමයි තියෙන්නේ. එකක් උහන ටවුන් එකට කිලෝමීටරයක් විතර මෙහායින්. ඉස්සෙල්ලාම ඒ බාර් එකට ගිහිල්ලා බැලුවා, බඩු නෑ එකේ. එතන ඉදන් ආපහු ටවුන් එකට එන ගමන් කෙහෙල් ඇවරියක් ගත්තා ලෑලි තට්ටුවකින්. දැන් කෙහෙල් ගෙඩිත් කකා අපි දෙන්නා එනවා. එතකොට පාරේ අයිනේ පේර ගස් දෙක තුනක් තිබ්බා පේර පිරිච්ච. විනාඩි දෙකයි ගියේ ගස් වල තිබ්බා පේර අපේ අමාශගත වුනා. දෙන්නටම ලැජ්ජාවක් කියන කාරණයක් තිබ්බේ නෑනේ. කොහොමටත් කන බොන දේවල් වලදී අපි දෙන්නාටම ලැජ්ජාවක් කියන එකක් ගෑවිලාවත් තිබ්බේ නෑ. හැබැයි බර්ටියාගේ ස්වරූපය නම් අම්පාරේ මිනිස්සුන්ට පුදුම සහගත දර්ශනයක් වුනා. ඒක ගැන බර්ටියා විස්තර කියන්න යන්නේ නෑ.

‍ කෙහෙල් ගෙඩියි පේරයි කකා ගියා ටවුමෙන් පොඩ්ඩක් එහාට වෙන්න තියෙන බාර් එකට. ඒක වහලා. ඉතින් ආපහු හැරිලා එනකොට ළඟ තිබ්බ පෙට්ටි කඩයක වඩෙයි පැටිසුයි තියෙනවා දැකලා අපි දෙන්නා එතනට පාත් වුනා. උණු උණු බඩු. කඩේ හිටපු වයසක සීයා එක්ක කතාවකුත් දාගෙන එක්කෙනා කෑලී 10 කට 12 කට වග කිව්වා. හැබැයි රුපියල් 150 අපිට වියදම් වුනේ. ඊට පස්සේ ටවුන් එකේ තියෙන අවසාන බාර් එක හොයාගෙන ගියා. වෙලාවටම අවසාන බාර් එකේ අවසාන Smirnoff බෝතලේ අපි වෙනුවෙන් ඉතිරි වෙලා තිබ්බා. එතන තිබ්බ බඩු කඩෙකින් සැන්ඩි වලට Sunquick Orange & Apricot බෝතලයකුත් අපි අරගෙන අපි දෙන්නා පොලීසිය පැත්තට පා වුනා නැවත වරක්. ඒ යනකොට මනයත් වැඩ කරලා ඉවරයි. අනේ ඉතින් තුන්දෙනාම තව පැය බාගයක් විතර බලන් හිටියා මනයගේ යාළුවෙක් එනකම් මොකද අපි තුන්දෙනාටම එක බයික් එකේ යන්න අමාරු නිසා. කොහොම හරි යාළුවා ආවහම තුන්දෙනාම කහටගස්යායට එන්න පිටත් වුනා. අම්මෝ යනවා යනවා ඉවරයක් නෑ. කොහොම හරි ෂටල් එක, අලි වංගුව පහුකරගෙන අපි කහටගස්යායට ආවා.

ඒ දවස් වල පායන කාලේ. වතුරත් නෑ. මග දිය පාරක් ගාව නවත්තලා මනයයි මනයගේ යාළුවයි නාන්න ගත්තා. වතුර පාරේ වලක් හාරලා එකෙන් එන වතුරෙන් තමයි නෑවේ‍. කොහොම හරි ඒ නාන විදිහ බර්ටියාට දිරෙව්වේ නැති නිසා බර්ටියා නෑවේ නෑ ඒ වෙලවේ‍. කොහොම හරි නාලා ඉවර වෙලා අපි මනයගේ ගෙදරට ගියා. ඒ දවස් වල ඒ හරියට විදුලිය නෑ‍. ඉර එළියෙන් තමයි රෑට ලයිට් දාන්නේ (Solar Cells). රෑට කෑම කන්න කලින් මනයා බර්ටියාවයි මලිතයාවයි ‍දඹේ ඇලට එක්ක ගියා නාගන්න. එකෙත් එච්චර වතුර තිබ්බේ නෑ. ඒත් අපිට කරදරයක් නැතුව නාගන්න පුළුවන් වුනා. ගෙදර ගිහිල්ලා රෑට දඩ බත් එකක් ගිලලා දාලා අපි දෙන්නා නිදා ගත්තා පහුවදා උදේ 7 විතර වෙනකම්.

පහුවදා උදේ නැගිටලා මූණත් නොසෝදම එළියට බැහැලා අහල පහළ මලිතයා අදුරන තැන් වලට ගියා. කොහොමහරි ඔය වටේ පිටේ කැරකිලා මූණ කටත් හෝදගෙන මනයත් එක්ක මනයගේ හේන පැත්තේ ගියා. අප්පා ඒ යෑම නම් මාර අමාරු වුනා. කටු අකුල් අස්සෙන් රිංගගෙන මඩ ගොඩවල් උඩින් වැටි වැටි බොහොම අමාරු යෑමක් තමයි බර්ටියා ගියේ. මලිතයාට නම් ඒච්චර ගාණක් තිබ්බේ නෑ ඒකා මේ වායේ බඩ ගාලා පුරුදු නිසා. හේනට ගිහිල්ලා කරවිල වගයකුත් හොයාගෙන (ඒ කරවිල වලට කියන්නේ ගෙඩි කරවිල කියලා. බර්ටියා ඒවා දැක්කේ එදාමයි) හේනේ තිබ්බ කොටයක් උඩට වෙලා චැට් එකක් දාගෙන හිටියා.

එහෙම ඉදලා එන ගමන් අපිට වැසිකිලි යමේ දැඩි අවශ්‍යතාවයක් ඇති වුනා. ඒ දවස් වල එහේ වැඩිය වැසිකිලි නෑ. ඔය කැලේට යාම තමයි වැඩිපුර කරන්නේ. බර්ටියාටත් මේක අළුත් අත්දැකීමක්. ඒකත් විදගන්න එපායැ ඉතින්. ඒක නිසා අපි දඹේ ඇළ දිගේ ඉහලට ඇවිදගෙන ගියා අපේ රාජකාරියට සුදුසු ස්ථානයක් හොයාගෙන. කොහොමහරි තැනක් හොයාගෙන හුළං වැදි වැදි චැට් එකකුත් දාගෙන ඒ වැඩෙත් කරගෙන ඇළ දිගේම ආපහු මහපාර පැත්තට යන්න පටන් ගත්තා.

මලිතයාගේ සරම තාම කරේ. වටේටම නොමිලේ ෂෝ එකක් පෙන්න ගෙන තමයි ඒකා ගියේ. (හොද වෙලාවට ඒ හරිය කැලේ වුනේ නැත්නම් මිනිස්සු බය වෙන්නේ මහසෝනා දවාලේ ඇවිදින් කියලා). ඔහොම යනකොට එක පාරටම මිනිහෙක් හිටියා දොළපාරේ. මිනිහා කළුවට කළුමේ උපන් ඇදුමින්ම ආව මලිතයා දැකලා බය වෙලා ඇස් උඩට ගියා. බර්ටියාව දැක්කත් ඒ සෙතේ තමයි. බර්ටියා සුදුවට සුදුවේ දඩ සයිස් නේ ඉතින්. හැබැයි බර්ටියා ඇඳුම් ඇදගෙන හිටියේ. මේකා බයවෙලා දුවන්න කළින් මනයා පැනලා කතා කළා. බලනකොට මෑන් කුකුල් පැටව් විකුණන පොරක්. ඒ දවස් වල රස්නේ වැඩි නිසා කුකුල් පැටව් ටිකට වතුර පොවන්න ඈළට ගෙනල්ලා. කොහොම වුනත් මිනිහා බය වෙච්ච පාරට වතුර පෙව්වායින් ‍නොපෙව්වායින් කුකුළ් පැටව් ටිකත් අරන් මිනිහා මාරු වුනා.

කොහොම හරි දවල් 2ට විතර අපි ආපහු ගෙදර ගියා. ඇත්තටම කි‍ව්වොත් මේ පරිසරය බර්ටියාගේ හිතට තදින් අල්ලලා ගියා. රස්නේ තිබ්බට පරිසරය හරීම සුන්දරයි. මෙහෙ වගේ දූවිලි පිරිලා වාහන වල සද්දෙන් ගොරහැඩි වෙලා නෑ. විදුලිය නෑ කියන එක ඒ දවස් වල අපිට එච්චර දැනුනෙත් නෑ. පරිසරය විතරක් නෙමෙයි මනතුංග‍ේ යාළුකමක් බර්ටියාගේ හිතට ඇල්ලුවා. රස්සාවේ ගැටළු නැත්තම් බර්ටියා අදට වුනත් ඉන්න කැමති තැනක් තමයි එහේ. දැනුත් අවුරද්දකට සැරයක්වත් එහෙ ගිහිල්ලා එන්න බර්ටියා අමතක කරන්නේ නෑ.

හවස් වෙලා මනයයි රන්ජයි ෂෝට් ජයතිලකයි අපි දෙන්නායි අර අපි ගෙනාව වොඩ්කා බෝතලයට යුතුකම් ඉෂ්ඨ කරන්න එකතු වුනා. එහේ කට්ටියට අපි වොඩ්කා සන්කුවික් එක්ක බොනවා කිව්වහම මාර පුදුමයක් වුනා. එහෙ කට්ටියට පුරුදු ගල් ගහලා තමයි. මලිතයා කොහොමටත් ගල් ගහන්නේ නෑ. බර්ටියත් ගල් බීලම නෑ. කොහොම වුනත් බෝතලේ තිබ්බ ඒවායින් බින්දුවක්වත් අහක ගියේ නම් නෑ. බෝතලෙත් ඉවර කරලා වල්පල් මහ ගොඩකුත් දොඩවලා 11.00 විතර අපි නිදා ගත්තා. පහුවදා ආපහු එන්නත් එපායෑ.

පහුවදා 10.00 විතර මනයයි තවත් කව්රු හරි එක්කයි මෝටර් සයිකල් දෙකක නැගලා අපි දෙන්නා උහන හන්දියට ආවා අනුරාධපුරේ ඉදන් අම්පාරට යන බස් එක අල්ල ගන්න. අම්පාරට යන අතර තුරදි චෙක් පොයින්ට් දෙකක බස් එක නවත්තලා අපේ අහවල් ඒවා අතගාලා චෙක් කලා. එකේ අම්පාරට ගිහිල්ලා බැලුව කෙළින්ම කොළඹ යන්න බස් එකක් නෑ. ඒ පාර දෙහිඅත්ත කණ්ඩිය බස් එකකද කොහෙද නැගලා මහියංගණයට ඇවිල්ලා එතනින් නුවරට ආවා. එතනින් තමයි කොළඹ බස් එකක් ගත්තේ. මම යක්කලින් බැහැ ගත්තා. මලිතයා දිගටම කොළඹ ගියා බෝඩිමට යන්න.

අම්පාර උහන කහටගස්යාය බර්ටියාගේ ජීවිතයට මිහිරි මතකයන් එකතු කරපු තැනක්. ලබපු අළුත් අත්දැකීම් අනන්තයි අප්‍රමාණයි. ජීවිතය අළුත් යා‍ළුවෝ කට්ටියක් අඳුරගන්නත් ලැබුණා. ඒ වගේම පරිසරයේ විශ්මිත සුන්දරත්වය. ඒවා ගැන විස්තර කරන්න වචන නෑ. ඒ දේවල් බර්ටියාගේ ජීවිතයට දායක කළ මලිතයාට බර්ටියාගේ හද පිරි ස්තුතිය‍. අම්පාර එක්ක බැදුන කතා කීපයක්ම තියෙනවා. ඒවා හෙමින් සැරේ මේකට එකතු කරන්නම්. අද බ්ලොග් සටහනනම් තරමක් දිග එකක් වුනා. කමක් නෑ. බර්ටියාට බැණ බැණ කියවන්න බැරියැ. ටටා එහෙනම්.

ඉස්කෝලේ කාලේ මං 3 - සෝඩියම් කෑල්ල

ඔන්න ටික දවසකට පස්සේ අලුත් බ්ලොග් සටහනකුත් අරගෙන බර්ටියා ආපහු ආවා. මේ කතන්දරයත් සිද්ධ වුනේ බර්ටියා උසස් පෙළ කරන දවස් වල හොඳද. ඒ දවස් වල තමයි අල්ලන්න තියෙන හොඳම ගුස්ති ටික ඇල්ලුවේ. මේකත් සිද්ධ වුනේ රසායන විද්‍යාව කරපු වෙලාවක් තමයි. මෙතනදී තමයි බර්ටියා කළින් කියපු ඉස්කොලේ කාලේ මං 2 කතාවෙදි බර්ටියා කියපු අපේ රසායන විද්‍යා මිස්ගේ හොදකම දැන ගත්තේ. බර්ටියා කළිනුත් කිව්වනේ අපේ පාසල පිරිමි එකක් කියලා. ඉන්නෙත් නසරාණි පොරවල් තමයි. ඔය හේතුව හන්දා ද කොහෙද අපේ රසායන විද්‍යා ‍ගුරුවරු අපිව වැඩිය විද්‍යාගාරයට අරන් යන්න කැමති වුනේ නෑ. අපි ඉතින් ලැබ් එකේ කියලා වෙනසක් නෑ පිස්සු වැඩනේ කරන්නේ. ඔය හේතුව නිසාද කොහොද අපේ මිස් අපිව විද්‍යාගාරයට එක්කන් යන්නේ වුවමනාම කරන පරීක්ෂනයක් කරන්න විතරයි. අපි ඉතින් පරීක්ෂනය ඉවරවුනහම කරන්නේ ඉතුරු වෙලා තියෙන දේවල් එකට කළවම් කරලා පාට පාට අළුත් මිශ්‍රණ හදන එක තමයි කරන්නේ. මේ සිද්ධිය වුනේත් අපි එහෙම රසායන විද්‍යා පරීක්ෂනයක් කරන්න ගිය වෙලාවක. අපි ලැබ් එකට යන්න ගොඩක් ආසයි, මොකද එදාට ‍ලියාගන්න කම්මැලි සටහන් වලින් අපි ගැළවිලා‍ නේ.

ඔන්න ඉතින් දවසක් අපේ රසායන විද්‍යා ගුරුතුමිය අපිව ලැබ් එකට අරන් ගියයි කියමුකෝ. එදා අපි කලේ Alkali Metals ගැන‍. මේ කණ්ඩායට lithium, sodium, potassium, rubidium, cesium සහ francium කියන elements අයිති වෙනවා. එදා අපි කතා කලේ මේ chemical elements ගැන. මේ අතරින් sodium ගැන අපි හැමෝම වගේ දන්නවනේ. සෝඩියම් ජලයත් එක්ක බොහොම භයංකාර විදිහට ප්‍රතික්‍රයා කරනවා කියලා රසායන විද්‍යාව නෙමෙයි යම්තම් හරි විද්‍යාව කරපු හැමෝම දන්නවානේ.

අපේ ඉස්කොලේ රසායන විද්‍යා ලැබ් එක තිබ්බේ ඉස්කොලේ ඉස්සරහට වෙන්න. මේක කිට්ටුව සිමෙන්ති වලින් හදපු වතුර පිරිච්ච පොඩි පොකුණක් වගේ එකක් තිබ්බා. ඉතින් මේ කියන දවසේ අපි පරීක්ෂනය කර කර ඉන්න කොට මිස්ගේ ඇස් වහලා අපේ නසරාණි බුවාලා දෙන්නෙක් සෝඩියම් කෑල්ලක් අරගෙන ගිහිල්ලා අර පොකුණට දාලා ඇවිල්ලා. මුන් දෙන්නා ඇවිල්ලා තප්පර 10 ක් විතර ගියාට පස්සේ සෝඩියම් කෑල්ල මර හඩ දීගෙන පිපිරුවා. මිස් අන්දුන් කුන්දුන් වෙලා මොකක්ද කියලා බැලුවා. අපිත් මිස් වගේම අන්දුන් කුන්දුන් වෙලා බැලුවා. එහෙම නැත්නම් වැඩේ මාට්ටු වෙලා පරිප්පු, ‍පාන් නැතුවම කන්න ලැබෙනවානේ. අනිත් එක අපිත් එච්චර ලොකු සද්දයක් බලාපොරොත්තු වුනෙත් නෑ.

      අම්මට සිරි වෙන්න කියන්නේ විනාඩි පහක් ගියේ නෑ විනය බාර අනිල් ලොක්කා කඩාගෙන පැන්නා ලැබ් එකට පොඩි ක‍ොල්ලෙකුයි Prefect පප්පලා දෙන්නෙකුයි එක්ක. විනය බාර පොරව ළමයින්ට විතරක් නෙමෙයි ඉස්කොලේ ගුරුවරුන්ටවත් දිරවන චරිතයක් නෙමෙයි. මිනිහා ඇවිල්ලා බොක්කේ දඩමස් හක්කේ බුදුරැස් ජාතියේ පොරක්. කතා කරන්නේ ආගම ධර්මෙන්. කතා කරන කොට හිතෙනවා මේ දැන් එතනදීම රහත් වේවි කියලා. හැබැයි හැබැවටම නම් මිනිහා කුණු වලක් ගූ ගොඩක්.

මිනිහා ඇවිල්ලා අපේ ටීචරුත් එක්ක මෙහෙම කියනවා. "බලන්න ටීචර් මම Office එකේ උඩ තට්ටුවේ ඉදන් බලාගෙන හිටියේ." (එතන තමයි මිනිහා උගන්නන කලා විෂය දහරාවේ පන්ති තිබ්බේ). "මම අහම්බෙන් වගේ දැක්කා ළමයි දෙන්නෙක් එනවා පොකුණ ගාවට. ඇවිල්ලා ගත්තා රතිඤ්ඤයක්. අරන් පත්තු කරලා වීසි කළා. ඒක පිපිරුණා ඩෝන් ගාලා. මම ටක් ගාලා දුවගෙන ආවා මේ Prefect ලා දෙන්නත් එක්ක. පොකුණ ගාවදි මේ ළමයා කිව්වා (එහෙම කියලා මිනිහා එක්කන් ආපු පොඩි එකාව පෙන්නුවා), එයා රතිඤ්ඤා පත්තු කරලා වීසී කරලා දුවපු ළමයි දැක්කා" කියලා. ඒකයි මේ පොඩි එකාව එක්කගෙන ඇවිල්ලා තියෙන්නේ. මේක කියන කොට අපිට මැරෙන්න හිනා. ඇයි දෙයියනේ මේ යකා කියනවා රතිඤ්ඤයක් පත්තු කරලා වීසි කරනවා දැක්කා කියලා‍ කොහොමද දෙයියනේ ඒක වෙන්නේ? පිපිරුණේ සෝඩියම් කෑල්ල. මේ යකා මෙතන බොරු විදිනවා. අපි ඉතින් ඕක අනිල් ලොක්කා එක්ක කියන්න යෑ, "නෑ බුදු සර් අපි සෝඩියම් කෑල්ලක් පොකුණට දැම්මේ, ඒක තමයි සද්දෙට පිපිරුණේ" කියලා. එහෙම නැත්නම් "කෝ සර් රතිඤ්ඤේ ඉතුරු වේච්ච කෑලි කියලා" අහන්න යෑ. නයි කයිද සාස් පාන් කිව්වලු. මොනා කරන්නද අපි ඉතින් පොත් හපාගෙන හිනාව නවත්තගෙන හිටියා. ඊට පසසේ මිනිහා පොඩි එකාට කිව්වා රතිඤ්ඤා පත්තු කරලා වීසී කරපු ළමයින්ව පෙන්නන්න කියලා. මේකා වටපිට බලලා ටීචර් ගේ ඉස්සරහම හිටපු ටෙරාව පෙන්නුවා‍. ටෙරා ඇත්තටම පන්තියෙන් එළියටවත් ගියේ නෑ. ටිචර් ගාවම තමයි හිටියෙත්. ‍‍‍‍ටෙරා නෑ කිව්වට අනිල් ලොක්කා ගනන් ගත්තේ නෑ. මිනිහා බලෙන්ම ටෙරාව එළියට ගන්නයි හැදුවේ. මෙන්න මේ වෙලවේ තමයි අපි හීනෙකින්වත් බලාපොරොත්තු නොවුණු දෙයක් සිද්ධ වුනේ.

"මේ අනිල්, ඔයාට එහෙම මගේ ළමයි එළියට ගන්න බෑ. මේ ළමයි මාත් එක්ක මෙතන වැඩ කර කර හිටියේ. ඔයාට ගැටළුවක් තියෙනවා නම් ඒක හරි විදිහට විසදගන්න" කියන අපේ රසායන විද්‍යා ටීචර්ගේ බොහොම කෝපාවිශ්ඨ කට හඩ ඇසුණා. මේ සද්දෙට අපි විතරක් නෙමෙයි අනිල් ලොක්කත් ගල් ගැහිලා ගියා. මිනිහට හෙමින් සීරුවේ මාරුවෙලා යන්න සිද්ධවුනා වැරදි ක‍රයොත් නැතුවම. අපි ඉතින් පරීක්ෂනේ ඉතුරු ටික බොහොම සන්තෝසෙන් ඉවර කරලා බෙල් එක ගහපු ගමන් මේ වෙච්ච පුදුමය ගැන කතා කර කර පන්තියට ගියා. ඔතනින් එයාට ඔය රතිඤ්ඤා පත්තු කිරිල්ල ගැන හොයන්න කවුරුවත් ‍ආවේ නෑ. කොහොම හරි වෙන පන්තියකුත් ඔය සෙල්ලමම දාන්න ගිහිල්ලා ඊට සති දෙකකට විතර පස්සේ මාට්ටු වෙලා තිබ්බා (අපේ පන්තියේ හිටපු මී හරක්ගේ කටවල් වහන්න ඉන්න බැරි නිසා තමයි වැඩේ ලීක් වෙලා තිබ්බේ). අපේ රසායන විද්‍යාව ගුරුතුමිය ඕක දැනගත්තත් හිනාවෙලා නිකම් හිටියා මිසක් මුකුත් කිව්වේ නෑ අපිට. ටීචර් අපේ කොළුකම කියලා නිකම් ඉන්න ඇති කියලා තමයි අපි හිතුවේ. කොහොම හරි ටීචර් ගැන ලොකු පැහැදීමක් අපේ හැමදෙනාගෙම හදේ නොමැකෙන විදිහට තැම්පත් වුනා. අද වුනත් දැක්ක තැන අපි දැන ගහලා වදින්නේ ඒ ගුරු භක්තිය ගෞරවය නිසාමයි.

බර්ටියාට අද දක්වාම තියෙන ගැටළුම තමයි අනිල් ලොක්කා අර විදිහේ දැවැන්ත බොරුවක් කිව්වේ ඇයි කියන එක? ඒක අපි කොළු කමට කළ වැඩක්. ඒත් ඒක වැරද්දක් තමයි. ඒක ගැන ගැටළුයක් නෑ. ඒත් අච්චර බොරුවක් කියලා එතන හිටපු කාව හරි අල්ලගෙන දඩුවම් කරන්න තරම් අර ගුරුවරයා හිතේ තිබ්බ හැඟීම මානසිකත්වය. බර්ටියා ඒක තේරුම් ගන්න බැරි වුනා අද වෙනකම්ම. බැරි වෙලා හරි අපේ Chemistry Teacher අර විදිහට විරෝධය පෑවේ නැත්තම් ටෙරාට මොකද වෙන්නේ? ඌ ඒක අපි කළා කියලා කියන්නේ නැති බව නම් සියයට දෙසීයක්ම ෂුවර්. ඒත් ටෙරාට දඩුවම් කරනකම් අපිට බලන්න ඉන්න බෑනේ. එහෙම වුනානම් දේවල් කොච්චර දුර දිග යන්න තිබ්බද? කෙනෙක් වෙච්ච දේ හරියටම දන්නේ නැතුව බොරුව මත රැදිලා තමන් කරන උපකල්පන වලින් අනෙක් කෙනෙක් වැරද්දක් කලා කියලා කියන එක කොච්චර වැරදි දෙයක් ද බර්ටියාට හිතෙනවා. අද බර්ටියා ගුරුවරයෙක් විදිහට ළමයින්ගේ ගැටළු වල දී හැම පැත්තක් ගැනම හිතලා බලන්න පුරුදු වෙලා ඉන්නේ මේ දේවල් එක්ක ලැබිච්ච අත්දැකීම් හන්දා වෙන්න පුළුවන්.

මිණි කිංකිණි

ඔන්න බර්ටියා අළුත් කතාවකුත් එක්ක ආවා කියමුකෝ ඉතින්. මේක ඇවිල්ලා බර්ටි කිංකිණි එක්ක දීපු ගේමක් ගැන කතාවක්. බර්ටියා හිතන්නේ කට්ටියට කිංකිණිව කට්ටියට මතක ඇති කියලා. කිංකිණි නංගිවයි එයාගේ යාළු‍වෝ සෙට් එක්ක අපි යාළු කරගත්තේ මාරි බිස්කට් එකක් පෙන්නලා කියලා බර්ටියා කියලා තියෙනවනේ. අපි උසස් පෙළ කරන දවස් වල ගම්පහ ඉස්පිරිතාලේ කිට්ටුව තියෙන පෞද්ගලික ආයතනයකට තමයි පහේ කල්ලිය සත්ත්ව විද්‍යාවට අමතර පංති ගියේ. පන්ති පටන් ගත්තේ 3.30 ට. අපි ඉතින් ළඟ තිබ්බ කඩේකින් මාරි බිස්කට් පැකට් එකකුයි ප්ලෙන් ටී එකකුයි අරන් මාරි බිස්කට් එක ප්ලේන්ටියේ පොඟවන් කාලා තමයි පන්ති යන්නේ ඒ දවස් වල (හැමදාම අනම් මනම් ගිලින්න අපිට සල්ලි තිබ්බේ නෑ ඒ දවස් වල). කිංකිණි සහ එයාගේ යාළුවෝ සෙට් එක එතන තියෙන මල් ශාලාව ඉස්සරහට වෙලා ඉන්නවා ජා ඇල සී.ටී.බී එකක් එනකම් (අපි ඉතින් සීසන් එකෙන් තමයි ගමන බිමන ඒ කාලේ).

කොහොම හරි මාරි බිස්කට් එකක් පෙන්නලා බොහොම බය සැක ඇතිව අමාරුවෙන් පාර පැනලා ගිහිල්ලා තමයි අපි ඉස්සෙල්ලාම කිංකිණිලා එක්ක කතා ‍කලේ. අනේ ඒ සෙට් එකත් කිසිම ගණන් ඉස්සිල්ලක් නැතුව අපිත් එක්ක කතා කළා. කිංකිණි නංගි අතුළු පිරිස ගියේ ගම්පහ වතුර ටැංකිය ගාව තිබ්බ කොළ පාට ටයි එකක් තිබ්බ කාන්තා පාසලට. අපි ඉස්කෝලේ යන කාලේ ඔය ඉස්කෝලේ කෙල්ලෝ එක්ක රණ්ඩු කරන එකමයි ‍කලේ. ඒකේ කට්ටිය කොච්චර හොදද කියනවා නම් මාස දෙක තුනකට සැරයක් අපිට මඩ ගන්න පුළුවන් දෙයක් හදලා දෙන්න තරම් එයාලා කාරුණික වුනා. මම ඒ කතා ගැන ලියන්න යන්නේ නෑ. ‍කිංකිණිට නම වගේම සුන්දර කට හඩක් සද්දයක් තිබ්බා. කොහොමත් ඒක අපේ ඉස්කොලේ තිබ්බ තඩි ඝාණ්ඨාරෙට වඩා සද්දයි කියලයි අපි ‍හැමෝම හිතුවේ. කොහොම අපි සැරින් සැරේ හම්බවුනා. කාලෙත් එක්ක මිතුරුකමුත් දුරස්ථ වෙලා ගියා.

අවුරුදු ගාණකට පස්සේ 2006 දෙසැම්බර් මාසේ දවසක දෙමටගොඩ බර්ටියා ඉස්සෙල්ලාම උගන්නපු ඉස්කොලේ සම්මුඛ පරීක්ෂනයට යන දවසේ දෙමටගොඩ දුම්රිය පොළ කිට්ටුවදී බර්ටියට කිංකිණිව හම්බවුනා අහම්බෙන්. පරණ යාළුක‍ම ආයේ අළුත් වෙලා ආවා. ඒ දවස් වල කිංකිණි වැඩ කළේ කොහුවල පැත්තේ තිබ්බ ණය දෙන ආයතනයක. ගම්පහ පැත්තේ තැන්වලට තමයි කිංකිණි වැඩිපුර ණය අරන් දීලා තිබ්බේ. ඔය දවස්වල ගම්පහ KRFC කියලා චිකන් වැඩ කෝටියක කෑම කඩයක් තිබ්බා. ඔය ‍‍‍කඩේට වැඩිය සෙනඟ ආවෙත් නෑ. කතා කර කර ඉන්න නියම තැන. වැඩ නැති දවස් වල හවසට ඔතනට සෙට්වෙලා කන එක තමයි අපි දෙන්නා කළේ. දෙන්නටම වැඩිය කන්න එහෙම බෑ. දවසක් අපි දෙන්නා කන තැනට ආපු ජුන්ඩත් බය වුනා අපේ කෑම දැකලා. ඒකා බය වෙලා ඇහුවා "උඹලා දෙන්නා මෙච්චර කෑවද?" කියලා. ඒ වෙනකොට අපි සාර්ථක විදිහට කොකා කොලා ලීටර් එක හමාරකුයි කුකුලෙකුයි අල බැදවා පීරිසි තුන හතරකුයි ඉවර කරලා තිබ්බේ. බය වෙන්නේ නැද්ද ඉතින්.

ඔහොම ගිහිල්ලා එක දවසක් සෙනසුරාදා දවසක් කිංකිණි කතා කරලා කිව්වා එයාගේ යාළුවෙකුට උදව්වක් ඕන වෙලා තියෙනවා කියලා. කිංකිණිට තනියම යන්න බැහැ කියලා බර්ටිටත් එන්න කිව්වා. බර්ටිටත් ඉතින් ගෙදර ඉන්න බැරි අසනීපයක් තිබ්බා ඒ දවස් වල. ඒ වගේම ඉල්ලන් කෑමේ මාර ආසාවකුත් තිබ්බා. ඉතින් බර්ටියත් බෑ නොකියා වැඩේට එන්ටර් වුනා ඉතින්. අපි දෙන්නා නිට්ටඹුව බස් එකක නැගලා ගියා නිට්ටඹුවට ගියා. යන ගමන් තමයි බර්ටියා සම්පූර්ණ තොරණේ සම්පූර්ණ විස්තරේ දැන ගත්තේ. වැඩේ පොලීසි ගිහින් නවතින කේස් එකක්. කෙල්ලෙක්ව පන්නගෙන එන්න තමයි බර්ටියට තියෙන්නේ කිංකිණිත් එක්ක. සරලවම කිව්වොත් කිංකිණිගේ යාළුවට නර්සින් හම්බවෙලා. ‍කෙල්ලට කොල්ලෙකුත් ඉන්නවා. වෙලා තියෙන්නේ කෙල්ලගේ ගෙදරින් කැමති නෑ කොල්ලට. ඒ මදිවට කෙල්ලට ගෙදරින් ‍හරියට වෙනස් කමුත් කරනවාලු. නර්සින් පත්වීමත් දීලා නෑ මේකි කොහොම හරි ඒක දැනගෙන පත්වීම ගන්න ගිහිල්ලා තියෙනවා (අපි යාළුවට නදී කියමුකෝ මෙතන ඉදන්).

දැන් තියෙන්නේ පත්වීම බාරගන්න යන්න කෙල්ලව අරන් යන්න. වැඩේ බර්ටියා හිතුවාට වඩා කිරිමිනල් කේස් එකක්. තරමක් හයානකයි. නිට්ටඹුවට ගියහම කෙල්ලගේ කොල්ලයි යාළුවෙකුයි ඇවිල්ලා හිටියා වෑන් එකක. දැන් වැඩේට යන්න තියෙන්නේ බර්ටියාටයි කිංකිණිටයි කොල්ලගේ යාළුවාටයි. ඉතින් අපි තුන්දෙනා වෑන් එකේ නැගලා කළගෙඩිහේන පැත්තේ කැලෑවක තියෙන කෙල්ලගේ ගෙදරට ගියා. අපි හිතන් හිටියේ ගෙදරට ගියා කෙල්ලගේ බඩු බෑග් දෙක නැත්නම් තුන වෑන් එකට දාගත්තා මාරු වුනා කියලා. අම්මට සිරිවෙන්න කියන්නේ නදීගේ ගෙදර යනකොට ඒකී බඩු කන්දරාවක් එ‍ළිය‍ේ ගොඩ ගහලා. කෙල්ලගේ තාත්තත් බැන ‍බැන එළියේ ඉන්නවා. අපි ගියා විතරයි තාත්තගේ බැනිල්ල දෙගුණ වුනා. දැන් අපිටත් බනිනවා. මළ කෙළියයි කෙළ බාල්දියයි ටිකයි කිව්වලු.

දැන් අපි දෙන්නා බැනුම් අහ අහා වෑන් එ‍කට බඩු පටවනවා. ඒ අස්සේ කොල්ලගේ යාළුවා වැඩෙන් බේරුණා මෑන් ආවේ හයර් එකට එකට කියලා. මුගේ ආච්චිට හාල් ගරන්න එපායැ ඉතින්. මුත් කියවනවා මමත් මෙහෙම දෙයක් දැනගෙන ආවේ නෑ. මෙහෙම එකක් දන්නවා නම් හයර් එක එන්නෙත් නෑ. මට දැන් මූව ලුණු මිරිස් හදන්න තරම් කේන්තියි. මොනවා කරන්නද මේවා ඉල්ලන් කන චීස් නේ. ටැප් තිබ්බට බර්ටියා ඇදගෙනමනේ නාන්නේ. ‍ටිකකින් නදීගේ තාත්තා ගිහිල්ලා ඒකිගේ පොඩි අක්කවත් එක්කගෙන එනවා. ඒ අම්මණ්ඩිත් දැන් මෙතන දෙක කරනවා. කෙල්ලගේ තාත්තා ගිහිල්ලා තියෙන්නේ අක්කාගේ මිනිහව අරන් එන්න. අපේ හොද වෙලාවට ඒකා ගෙදර ඉදලා නෑ. නැත්තම් අත පය මාසජ් කරගන්නත් තිබ්බා නො‍මිලේම. කොහොම හරි බඩු ටික වාහනේට දාලා කෙල්ලවත් දාගෙන එන්න එනකොට කෙල්ලගේ තාත්තා කියපි මේ කරන ඒවට ඔය ළමයි දෙන්නටත් පටිසන් දෙනවා කියලා. කිරි අප්පාට බල්ලෝම පැනපි. උදව් කරන්න ඇවිල්ලා බර්ටියා අහගන්න දේවල්. කොච්චර වුනත් කෙල්‍ලගේ තාත්තා හොද මනුස්සා. මොකද ඒ මනුස්සයා කොයිම වෙලාවකවත් අපි දෙන්නට කුණු හරුපයක් කියලා නම් බැන්නේ නෑ. හොද දේ හොදයි කියන්න එපායෑ මොකා වුනත්.

ක‍ළගෙඩිහේනේ හන්දියට ඇවිල්ලා ‍නදීගේ කොල්ලවත් නග්ග ගත්තා වෑන් එකට. දැන් කිංකිණිගේ කල්පනාව මුන් දෙන්නව කසාද බන්දන්න ‍(මේකිටත් ඕනේ නැති රෙද්දක් නෑනේ. උන් දෙන්නට බදින්න බැරි නම් මධු සමය ගත කරන්න ගියාම බර්ටියාට මොකද?) ඒ පාර ඒ වැ‍ඩේට වීදීය වත්තේ ඉන්න විවාහ රෙජිස්ටාර් ගාවට අාවා. සෙනසුරාදා නිසා ඒ වැඩේ හරි ගියේ නෑ. ඒ පාර අපි ආපහු නිට්ටඹුවට ගියා. නිට්ටඔුවේ කඩේකට ගිහිල්ලා මුන් දෙන්නා අපිට කන්න කියලා වඩේ දෙකක්ම අරන් දුන්නා. තව මතක් වෙන්න කියලා සත පහකට වැඩක් නැති කී ටැග් දෙකකුත් දීලා උන් තුන්දෙනා යන්න ගියා. මුන් දෙන්නා ‍වගේ ලේසියට තමන්ගේ වැඩේ කරගත්තාට පස්සේ උදව් කරපු මිනිස්සු අමතක කරපු කෙනෙක් එතකන් බර්ටියා දැකලා තිබ්බබේ නෑ.

ඔය සිද්ධිය ඉවර වුනාට පස්සේ බර්ටියයි කිංකිණියි අරුන්ගේ හත්මුතු පරම්පරාවට බැණ බැණ ගම්පහට ඇවිල්ලා KRFC කුඩු වෙන්න කාලා ගෙවල් වලට ගියා. හොදම කතාව කියන්නේ එදායින් පස්සේ අරුන් දෙන්නා කිසිම දවසක කිංකිණිට කෝල් එකක් වත් නොදීපු එකයි. අපේ මිනිස්සුන්ට අනිත් කෙනෙක් කරන උදව්වක් අමතක වෙන්න වැඩි දවසක් යන්නේ නෑ. අපි අමුතුම ජාතියක් කියන්නේ ඒකයි. එහෙනම් අදට ඇති. පස්සේ දවසක හමුවෙමු.

ඉස්කෝලේ කාලේ මං 2 - ප්‍රහාරය

ආයුබෝවන් ! අළුත් මාසෙක අළුත් බ්ලොග් සටහනක් එක්ක ඔන්න බර්ටියා ආපහු ආවා. මේකත් බර්ටියාගේ පාසල් දිවියේ අත් දැකීමක් තමයි. හැබැයි මේක බර්ටියට වෙච්ච දෙයක් නම් නෙමෙයි. බර්ටියාගේ උසස් පෙළ පන්තියේ හිටපු යාළුවෙක් වන ප්‍රොපාට වෙච්ච වැඩක් ගැන තමයි කියන්න යන්නේ. බර්ටියා විද්‍යා විෂයන් වලට කැමත්ත දැක්වුවත් භෞතික විද්‍යාව බර්ටියා අකමැතිම විෂයක් වෙච්ච නිසා බර්ටියා උසස් පෙළ කෘෂි විද්‍යා අංශයෙන් කරන්න තීරණය කළා. ඒ දවස් වල අපි විෂයන් හතරක් කරන්න ඕන උසස් පෙළට. කෘෂි විද්‍යාව කරන අපි කළේ සත්ත්ව විද්‍යාව, උද්භිද විද්‍යාව, කෘෂි විද්‍යාව එක්ක රසායන විද්‍යාව කියන විෂයන් හතර.

අපේ කෘෂි විද්‍යා පන්තියේ ඉස්‍කෝලේ පරණ ළමයි බොහොම අඩු ගණනක් තමයි හිටියේ. වැඩි ප්‍රමාණයක් හිටියේ වෙනත් ඉස්කෝල වලින් උසස් පෙළ හදාරන්න ආව අළුත් යාළුවෝ සෙට් එකක්. අපිට රසායන විද්‍යාව ඉගැන්‍නුවේ ‍"දෙවුම් බෝතලේ" කියන අන්වර්ථවත් නාමයෙන් හදුන්වපු ගුරුතුමිය. ඇත්තටම මේ ගුරුතුමිය බොහොම හොද කෙනෙක් (මෙහෙම කියන්න හේතු වෙච්ච කතාවකුත් තියෙනවා. ඒක මම වෙන දවසක් කියන්නම්). ඒත් මේ ගුරුතුමිය උගන්නපු මෙලෝ දෙයක් අපේ පන්තියේ එකෙක්ටවත් තේරුනේ නම් නෑ. යන්තම් හරි රසායන විද්‍යාව අල්ලගෙන හිටියේ මේ කතාවේ කථානායකයා වන ප්‍රොපයි දොළයයි තමයි‍. බර්ටියාට නම් රසායන විද්‍යාව සුද්දට ලුණු මිරිස් වගේ වුනා. දැනටත් බර්ටියා රසායන විද්‍යාවට අකමැති වෙන්න එක හේතුවක් තමයි මේක.

මේ සියන දේ වුනේ අපි 13 වසරේ ඉන්න කොට. එතකොට අපිට රසායන විද්‍යාව හොදටම එපා වෙලා තමයි හිටියේ. ඒ වෙනකොට අපි සටහන් ලියා ගන්නෙත් කොළවල. ගම්පහ ආශා එකෙන් රුපියල් 20 ක් දුන්නහම කටු වැඩ කරන කොළ 100 ක් ඒ දවස් වල ගන්න පුළුවන්‍. අපි ඒවයේ තමයි ඔය වෙනකොට සටහන් ලිව්වේ. මිස් කියවනවා අපි ලියනවා, අපි ලියනවා මිස් කියවනවා. ඕක තමයි ඒ දවස් වල රසායන විද්‍යා කාල පරිච්ඡේයේදි අපි කලේ. අන්තිම හරිය වෙන කොට අපි ලියනවා වගේ පෙන්නුවා මිසක් සටහන් ලිව්වෙම නෑ. බර්ටියා කළින් බ්ලොග් සටහනක කිව්වනේ බර්ටියා හිටියේ පන්තියේ අන්තිම පේළියේ හෙවත් "බ්ලු නගර්" වල කියලා. ඒකෙනුත් එහා මුල්ලෙම තමයි බර්ටියා වාඩිවෙලා හිටියේ. ඊළගට දොළයා. ඊට පස්සේ දීප්ති. අවසානයේ ‍ප්‍රොපා වාඩිවෙලා හිටියා. මේ ජායා රූපයේ උඩ බලන් ඉන්න එකා තමයි අපේ කතා නායකයා වන ප්‍රොපා.

මේ කියන දවසේ අපිට රසායන ‍විද්‍යා කාල පරිච්ඡේද 2ක් තිබ්බා. අපේ රසායන විද්‍යා ගුරුතුමිය ඇවිල්ලා පාඩම පටන් ගත්තා. අපිත් සුපුරුදු විදිහට අපේ වැඩේ කරගෙන ගියා. ඒ කියන්නේ සටහන් නොලියන එක. කොහොමත් ඔය වෙනකොට පන්තියෙන් බාගයක් විතර රසායන විද්‍යා සටහන් ලිව්වේ නෑ. කවදාවත් නැතුව අපේ රසායන විද්‍යා ගුරුතුමිය එක පාරටම "බ්ලු නගර්" එකට කඩා පැනලා ප්‍රොපාගේ පොත අරගෙන බැලුවා. මළා මෙලෝ සටහනක් පොතේ නෑ කියපන්කෝ ඉතින් (ප්‍රොපාත් නැගිටලා තමයි ටීචර්ට පොත දුන්නේ). ‍ බර්ටිට ටීචර් මොන ඒ වෙලාවේ මොනා කිව්වද කියන්න මතක නම් නෑ. "පටාස්" ගාන සද්දයක් එක්ක කෙමෙස්ට්‍රි ටීචර් ප්‍රොපාගේ කම්මුල ආදරයෙන් අත ගෑවා කියලා නම් හොදට මතකයි. ප්‍රොපා දාගෙන හිටපු කණ්නාඩි කුට්ටම ගුවනේ පාවෙලා ආවා දීප්තිගේ අතට. ඒත් එක්කම දෙවෙනි තුන්වෙනි සහ හතරවෙනි "පටාස්" සද්දත් ශ්‍රවණය කිරීමේ හැකියාව අපිට ලැබුණා.

මේ වෙ‍නකොට ඒ පෝලිමේ හිටපු අපෙත් ඔළු ගිණි අරගෙන තිබ්බේ. ඇයි ඊළඟට අපේ පොත් බැලුවොත් එහෙම ටීචර් බොහොම ආදරෙන් අපේ කම්මුලුත් අතගාන බව අපිට සහසුද්දෙන්ම විස්වාශයි. කම්මුල් අතගාලා නැව‍තුනොත් ඇති. ඊළඟට පිනා ගාවට ගිහිල්ලා තමයි නවතින්නේ. අනේ අම්මො දෙයි‍යො බලලා වගේ කෙමෙස්ට්‍රි ටීචර් අපිට බැන බැන ඉස්සරහට ගියා. කොහොමත් ඒ පීරියඩ් එක ඉවර වෙනකම් ටීචර් අපිට දෙහි කැපුවා. අපිත් ඉතින් සද්ද නැතුව අහගෙන හිටියා. වෙන මොනා කරන්නද ඇටි කෙහෙල් කෑවා නම් විදවන්න එපායෑ. දැන් කට්ටියම තක්බිර් වෙලා ඉන්නේ. මොකද ඔය සිද්ධිය අපේ පන්තිභාර ශාන්ති මිස්ට ආරංචි වුනොත් එහෙම ආයෙමත් කට්ටියට ලුණු ඇඹුල් ඇතිව අහගන්න වෙන නිසා. ඊළඟ පීරියඩ් එකත් කෘෂි විද්‍යාව. අපේ පන්තිභාර මිස් ඇවිල්ලා උගන්නලා ගියා. හාවක් හූවක් නෑ‍. ඊට පස්සේ තමයි අපේ හෘදය වස්තූන් සාමාන්‍ය විදිහට වැඩකරන්න ගත්තේ.

පහුවදාත් කෙමෙස්ට්‍රි ටීචර් ආවා. පුරුදු විදිහට ඉගැන්නුවා. හැබැයි එදා නම් අපි ඔක්කෝම කිසිම පැකිලීමක් නැතුව සම්පූර්ණ සටහනම ලියාගත්තා. ඒ වෙච්ච දේවල් මිස්ගේ හිතෙත් ඉතුරුවෙලා තිබ්බේ නෑ. ඒ ගැන මොනයම් හෝ තරහක් අපේ හිත්වල තිබ්බෙත් නෑ. අපි දන්නවා සම්පූර්ණ වැරුද්ද අපේ අතේ කියලා. ඒ කාලේ අද වගේ ගුරුව‍රයෙක් දඩුවම් කළහම පහුවදාට දෙමව්පියො ඉස්කෝලෙට ඇවිල්ලා ගුරුවරයාට විරුද්ධව පැමිණිලි කරන්නවත් ඇයි දඩුවම් ‍කලේ කියලා අහන දේවල් වත් සිද්ධ වුනේ නෑ. ඒකට හේතු වුනේ අපි ඔය‍ෙෛ දේවල් ගෙවල් වල ගිහිල්ලා කිව්වේ නැති එකත් අපේ දෙමව්පියෝ අපි ගැන හරියට දැනන් හිටපු එකත්. වෙච්ච දේවල් කිව්වොත් එහෙම වෙන්නේ තව ගුටි දෙක තුනක් අම්මගෙන් හරි තාත්තාගෙන් හරි ඉල්ලන් කන්න. බර්ටියාගේ අම්මා නම් කියන්නේ උඔ මොකක් හරි වැරද්දක් කරන්න ඇති කියන එක (එහෙම කියලා නැවතුනොත් වාසනාව). අපිත් ඕවගේ දේවල් ගනන් ගත්තේ නෑ. අපි බනින ඒ‍වා ඒ කනෙන් අහලා අනිත් කනෙන් පිටකරනවා මිසක් කිසිම තරහක් හිතේ තියාගත්තේ නෑ. අපි අදත් ඒ ගුරුවරු දැක්ක තැන දණගහලා වදින්නේ ඒක නිසයි. ඒ ගුරුවරු අපි කරපු දේවල් වලට දඩුවම් නොකලා නම් දවසක හිරේ විලංගුවේ වැටිලා තමයි නතර වෙන්නේ. නැත්නම් කොහේ හරි කාණුවක් ගාව බල්ලෙක් වගේ මැරිලා යන්නත් ඉඩ තිබ්බා. බර්ටියා වගේම බර්ටියාගේ යාළුවොත් අද මේ තත්වේ ඉන්නේ අපේ ගුරුවරු අපිට ගහලා බැනලා හරි මාර්ගේ පෙන්නපු නිසා. ඒක ගැන කිසිම සැකයක් නෑ. අපි අපේ ගුරුවරුන්ට සදහටම ණයගැතියි අපිට යන්න හරි මාර්ගේ පෙන්නුවට.

ඒකටත් එක්ක අද. ළමයෙක්ට බැන්නොත් දඩුවමක් ‍කළොත් පහුවදාට ළමයගේ දෙමව්පියො ගුරුවරයාව හොයාගෙන එනවා ගුරුවරයාට දඩුවම් කරන්න. නැත්නම් පොලිසියට ගිහින් ගුරුවරයාට විරුද්ධව පැමිණිල්ලක් දාලා පොලිසියත් එක්ක එනවා. බර්ටියා මේ වෙනස හොදට දකිනවා මොකද අද බර්ටියාත් ගුරුවරයෙක් නිසා. දැන් ළමයි නිසි මාර්ගයේ නොයන්න එක හේතුවක් තමයි දෙමව්පියන් ගුරුවරයාගේ රාජකාරිය නිසි පරිදි ඉටුකරන්න ඉඩ නොදීම. ගුරුවරයාගේ රාජකාරිය ළමයාට විෂය කරුණු උගන්නන එක විතරයි කියලා කවුරු හරි කියනවාම් ඒක ලොකු වැරදීමයක්. ඊට වඩා දේවල් ගුරුවරයෙක්ගේ රාජකාරිය තුළ තියෙනවා. අද දෙමව්පියො දරුවගේ පොතක් පතක් බලන්නේ නෑ එච්චරටම අවිවේකයි හැබැයි ගුරුවරයාව හදන්න යනවා. අද දෙමව්පියන්ට හරි වැරද්ද තෝරා ගැනීමේ ගැටළුවක් තියෙනවා. දුවන්නන් වාලේ දුවන්න ගිහින් ඒ මිනිස්සුත් අතරමන් වෙලා අපේ ඉදිරි පරපුරත් අතරමන් කරලා දානවා. බර්ටියා නම් කි‍යන්නේ අවශ්‍ය තැනදී ළමයෙක්ට දඩුවම් කළ යුතුමයි කියලා. හැබැයි ඒක තරහින් කරන දඩුවමක් නොවිය යුතුයි. (බර්ටියා කෙන්ති ගිය වෙලාවට ළමයින්ට දඩුවම් ක‍රන්නේ නෑ කොහොමටවත්). අපේ සමහර ගුරුවරු වරද්ද ගන්නේ මෙතන. දඩුවම තමන්ගේ කේන්තිය පිටකරන විදිහක් ‍නොවිය යුතුයි කිසිම විටෙක. ගුරුවරයාට තමන්ගේ රාජකාරිය නිසි පරිදි සිද්ධ කරන්න දීලා දෙමව්පියො තමන්ගේ යුතුකම් කොටස හරියට සිද්ධ කරනවා නම් අප‍ේ සාමාජය මීට වඩා සුන්දර මනුස්සකම් පිරුණු එකක් වේවි.